Powiat samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu (art. 51).
Zamieszczenie w budżecie powiatu wydatków na określone cele nie stanowi podstawy zobowiązań wobec osób trzecich oraz roszczeń osób trzecich wobec powiatu.
Dochodami powiatu są m.in. (art. 56 ust. 1):
- udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa (w wys. określ. odrębną ust.),
- subwencje z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiat,
- dotacje celowe z budżetu państwa na zadania realiz. przez pow. inspekcje, służby, straże,
- dochody powiatowych jednostek budżetowych + wpłaty z innych powiatowych jedn. org.,
- dochody z majątku powiatu,
Dochodami powiatu mogą być m.in.:
- subwencja wyrównawcza z budżetu państwa,
- dotacje z państwowych funduszów celowych,
- dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej, które są wykonywane przez powiat na mocy porozumień z organami administracji rządowej,
- dotacje celowe z budżetu województwa na zadania z zakresu samorządu województwa, wykonywane przez powiat na mocy porozumień zawartych z województwem,
- spadki, zapisy, darowizny, odsetki od środków finansowych powiatu gromadzone na rach. bankowych, odsetki i dywidendy od wniesionego kapitału,
Budżet powiatu jest planem finansowym obejmującym dochody i wydatki powiatu. Budżet uchwala rada powiatu na rok kalendarzowy ("rok budżetowy"). Różnica między dochodami a wydatkami budżetu powiatu stanowi nadwyżkę lub niedobór powiatu. Sposób przeznaczenia nadwyżki jak też ew. pokrycie niedoboru powiatu określa uchwała budżetowa powiatu. Tryb prac nad projektem uchwały budżetowej określa rada, a w szczególności obowiązki jednostek organizacyjnych powiatu, powiatowych służb, inspekcji i straży w toku prac nad projektem budżetu powiatu, wymaganą przez radę szczegółowość projektu, wymagane materiały informacyjne, które zarząd powinien przedstawić radzie wraz z projektem uchwały budżetowej, terminy obowiązujące w toku prac nad projektem budżetu.
Do wyłącznej kompetencji zarządu należy opracowywanie i przedstawianie do uchwalenia projektu budżetu powiatu, jak również inicjatywa w sprawie zmian budżetu. Zarząd przygotowuje i przedstawia radzie powiatu – nie później niż do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy projekt budżetu powiatu uwzględniający zasady ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych + mat. informacyjne przedstawiane radzie wraz z projektem uchwały budżetowej. Uchwała budż. powinna być uchwalona przed rozpoczęciem roku budżetowego.
W razie nieuchwalenia jej w tym terminie – to do dnia 31 marca roku budżetowego podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony radzie. Jeżeli budżet nie został uchwalony do dnia 31 marca to RIO ustali budżet powiatu najpóźniej do dn. 30 kwietnia roku budżetowego. W takiej sytuacji do czasu ustalenia budżetu przez RIO – podstawę gospodarki budżetowej stanowi projekt budżetu przedłożony radzie. W sytuacji gdy dochody i wydatki państwa określa ust. o prowizorium budżetowym rada może uchwalić prowizorium budżetowe powiatu na okresy objęte prowizorium budżetowym państwa. Rada nie może wprowadzić w projekcie budżetu zmian powodujących wzrost wydatków, które nie znajdują pokrycia w planowanych dochodach lub zwiększenia planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia źródeł tych dochodów, jeśli nie uzyska zgody zarządu. Uchwałę budżetową powiatu (lub o prowizorium budż.) starosta przedkłada do RIO w terminie 7 dniu od daty podjęcia.
Za prawidłowe wykonanie budżetu powiatu odpowiada zarząd powiatu. Przysługuje mu wyłączne prawo zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budż. kwotach wydatków, emitowanie pap. wart., dokonywania wydatków budżetowych, zgłaszania propozycji zmian w budżecie, dysponowania rezerwą budżetu, blokowanie środków budżet.
Gospodarka środkami fin. powiatu jest jawna. Kontrolę gosp. fin. powiatu sprawuje RIO.
